چرا سفارت افغانستان فقط به کودکان زیر ۱۰ سال پاسپورت می‌دهد؟

سفارت افغانستان اعلام کرده که تا اطلاع ثانوی فقط برای کودکان زیر ۱۰ سال پاسپورت الکترونیکی صادر می‌کند. موضوعی که باعث شلوغی‌ و بی‌نظمی زیادی در سفارت افغانستان در تهران شد و البته سوالات زیادی را هم به وجود آورد. سوالاتی نظیر اینکه چرا این سفارت اولویت دادن پاسپورت را به کودکان اختصاص داده است، آن هم در شرایطی که دانشجویان مهاجر بسیاری نیز به گرفتن پاسپورت نیاز دارند؟

هرچند برخی منابع سفارت افغانستان اعلام کردند که در مراحل بعدی برای دانشجویان و بزرگ‌سالان نیز پاسپورت صادر می‌شود اما این افراد فعلا باید منتظر بمانند.

تسهیل ثبت نام اتباع در مدرسه با پاسپورت؟

گفته می‌شود یکی از دلایل این اقدام سفارت، نزدیک بودن مهرماه و آغاز سال تحصیلی است. بر این اساس اتباع افغان برای ثبت نام در مدارس به پاسپورت نیاز دارند و از سوی دیگر نیز گفته می‌شود که اگر یکی از فرزندان خانواده‌ای مهاجر در مدرسه ثبت نام کنند اقامت باقی اعضای خانواده نیز تضمین می‌شود. بنابراین خانواده‌های مهاجر تمایل زیادی دارند که حداقل یکی از فرزندان خود را در مدرسه ثبت نام کنند و سفارت افغانستان در ایران نیز در پی تسهیل این فرآیند است. پیش از این نیز در سفر هیاتی از مجلس به افغانستان و دیدار با مقامات طالبان آن‌ها خواستار تسهیل در تحصیل کودکان اتباع شدند. آن هم در شرایطی که طالبان از زمان تسلط بر افغانستان تحصیل دختران را ممنوع کرده‌ است.

در همین حال گفته می‌شود حدود ۵۵۶ هزار دانش آموز افغانستانی در مدارس تحصیل می‌کنند که برای هریک یک  از آن‌ها سرانه ۱۵ میلیونی در نظر گرفته می‌شود. به این ترتیب سالانه ۳۳۵ میلیون دلار معادل حدودا ۱۰هزار میلیارد تومان برای دانش آموزان اتباع در مدارس دولتی هزینه می‌شود. موضوعی که احتمالا یکی از دلایل دیگر طالبان برای تحصیل کودکان اتباع در ایران است. چراکه این گروه از حل مشکلات اقتصادی کشور درمانده است و حتی نمی‌تواند بار تحصیل کودکان افغان را به دوش بکشد.

مهاجران به دنبال شناسنامه ایرانی هستند؟

غیر از تحصیل کودکان اتباع، به نظر می‌رسد دلیل دیگری نیز برای اولویت قرار دادن پاسپورت کودکان مهاجر وجود دارد. اگر نوزاد مهاجری در ایران گواهی تولد داشته باشد و از همان کودکی برای او پاسپورت نیز صادر شود، پس از اینکه ۱۸ سالش تمام شد، می‌تواند درخواست تابیعیت ایرانی دهد.

 بنابراین این نیز می‌تواند دلیل دیگری مبنی بر اولویت قرار دادن پاسپورت کودکان زیر ۱۰ سال در سفارت افغانستان در تهران باشد. چرا که طالبان از خروج جمعیت تاجیگ و هزاره از افغانستان استقبال می‌کند و ترجیح می‌دهد که به دلایل اقتصادی، امنیتی و قومیتی این اقوام کشور را ترک کنند در ایران ساکن شوند.  

به همین دلیل در افغانستان تسهیل ویزا برای سفر به ایران نیز در اولویت قرار گرفته و مقامات طالبان در اظهارنظرهای خود از مقامات دولت خواستند که شرایط سفر قانونی مهاجران به ایران تسهیل شود.

این در حالی است که این گروه حتی حاضر نیست آب مورد نیاز اتباع افغان در ایران را تامین کند و حقابه هیرمند را به ایران نداده است. همچنین بر اساس اظهارنظر قاضی زاده هاشمی نماینده فریمان در یک سال گذشته یک قطره آب از افغانستان به سد دوستی نرسیده است.

سفارت افغانستان چه می‌گوید؟

با این همه سفارت افغانستان در ایران دلیل دیگری برای اختصاص پاسپورت به کودکان زیر ۱۰ سال اعلام کرده است. البته این اخبار را برخی منابع در سفارت افغانستان به رسانه‌ها دادند و گفتند که به دلیل اینکه اکثر دانشجویان افغانستانی فاقد تذکره الکترونیک و بدون تثبیت هویت هستند، برای صدور پاسپورت آن‌ها باید تیم جدید تثبیت هویت از کابل به تهران بیاید و در سفارت مستقر شود. همچنین گفته شده که در هفته‌های آینده به دانشجویانی که شرایط اضطراری دارند در صورت داشتن شناسنامه و گواهی اشتغال به تحصیل از وزارت علوم پاسپورت الکترونیک داده می‌شود.

در چنین شرایطی باید دید که وزارت کشور و وزارت خارجه چه واکنشی به اقدامات سفارت افغانستان در ایران و به طور کلی وضعیت مهاجران افغان در کشور نشان خواهند داد.